Gry symulacyjne jako narzędzie podejmowanie decyzji

Gry symulacyjne jako narzędzie podejmowanie decyzji

Gry symulacyjne najczęściej wykorzystywane są jako narzędzia szkoleniowe do rozwoju wybranych umiejętności i rozszerzania doświadczeń uczestników zajęć. Ogromną zaletą gier w tego rodzaju zastosowaniach jest sposób, w jaki odbiorca styka się ze zdobywają wiedzą. Zamiast poznawać encyklopedyczne hasła, gracz wciela się w role, które pozwalają mu przeżyć sytuacje niosące nowe doświadczenia. Szczególnie duże znaczenie ma tu czynnik emocjonalny. Gracz angażując się w hipotetyczne problemy i poszukując ich rozwiązania, uruchamia uczucia i emocje, które utrwalają efekt osiągany przez szkolenie. Dużo lepiej zrozumiemy i zapamiętamy problem komunikacji w zespole, jeśli na własnej skórze przeżyjemy porażkę spowodowaną takim problemem.

Elastyczny i otwarty na zmiany charakter gier symulacyjnych ułatwia stosowanie ich do potrzeb różnych branż i obszarów wiedzy i umiejętności. Można wyobrazić sobie przygotowanie gier dedykowanych dla medyków i inżynierów, gimnazjalistów i ekspertów określonej dziedziny. Gry mogą rozwijać umiejętności interpersonalne jak również pogłębiać znajomość działania w konkretnym procesie.

Można się więc zastanowić, czy możliwości oferowane przez gry można wykorzystać na innych polach niż edukacja. Przykładem tego, że trudno przecenić takie możliwości, jest zastosowanie gier jako narzędzi wspierających podejmowanie decyzji.

Spotykając się z pewnym problemem i pracując nad jego rozwiązaniem, musimy ocenić możliwy wpływ planowanych kroków na ten problem i jego otoczenie. Od trafności tej oceny zależy czy opracowywane rozwiązanie w ogóle zadziała. Jedną z przeszkód w definiowaniu rozwiązania jest uwzględnienie perspektyw spojrzenia wszystkich interesariuszy danego obszaru. Autor rozwiązania najczęściej przyjmuje własny, w pewnym stopniu uśredniony punkt widzenia, który zazwyczaj nie oddaje specyfiki odbioru wszystkich uczestników procesu. Łatwo jest więc przeoczyć element bardzo istotny dla skuteczności rozwiązania.

Sposobem na to zagrożenie może być odwołanie się do możliwości oferowanych przez gry strategiczne. Wystarczy przygotować scenariusz gry oddający rozwiązywany problem i uwzględniający role zidentyfikowanych interesariuszy. Odgrywanie scenariusza możliwie wiernie oddającego stan obecny pozwali nam poznać szczegóły problemu i struktury jego wewnętrznych zależności. Możliwe staje się ocenienie znaczenia poszczególnych uczestników procesu oraz powiązanie głównego problemu i innymi obszarami – bywa, że równie istotnymi. Wiedza ta może mieć kluczowe znaczenie w prowadzonej analizie i poszukiwaniu rozwiązań.

Wprowadzanie do scenariusza elementów rozważanych rozwiązań pozwala obserwować ich możliwy wpływ na problem i jego otoczenie. Możemy przetestować gotową receptę lub jej wybraną część w działaniu. Osiągniemy to dzięki różnej reakcji graczy na wprowadzane zmiany w scenariuszu. Każdy z nich będzie działał zgodnie z powierzoną mu rolą ale jednocześnie, kierował będzie się własną wiedzą, doświadczeniami i pomysłami na znalezienie się w nowe sytuacji. Dodatkowo kroki wszystkich uczestników wyznaczać będą reakcje na działania pozostałych graczy, z których każdy indywidualnie będzie oceniał nowe warunki i walczył o utrzymanie swojej pozycji. Szczegółowe przewidzenie takich zachowań w inny sposób byłoby możliwe tylko przez obserwacje efektów rozwiązania wdrożonego już w realnym świecie. W takiej jednak sytuacji dużo trudniej mówić o korygowaniu podjętej decyzji.

Tak zorganizowana symulacja pozwala badać możliwy wpływ planowanych kroków, oceniać ich znaczenie, korygować rozważane podejścia. Zakres dostępnych informacji i możliwych do sprawdzenia opcji przy takiej metodzie jest dużo większy niż w przypadku konwencjonalnego rozwiązania, które nie jest wstanie oddać dynamiki problemu i jego reakcji na podejmowane decyzje. W ten sposób możliwe jest wyjście poza typową analizę z boku problemu, kiedy uwaga skupia się na zewnętrznych aspektach zjawiska. Korzystając z gier symulacyjnych można wejść w istotę problemu i poznać go od środka.

Przykładem zastosowania gier symulacyjnych w podejmowaniu decyzji mogą być same szkolenia organizowane z wykorzystaniem gier symulacyjnych. Kolejne rozgrywki dostarczają autorom scenariusza cennych informacji o rozumieniu poleceń i reakcjach uczestników. Na podstawie dokonywanych obserwacji i pytań graczy sprawdza się czy spełniają się pierwotne założenia i intencje autorów gry. W przypadku rozbieżności lub odkrywania elementów wartych podkreślenia w kolejnych rozgrywkach, wprowadza się zmiany w scenariuszu lub uwzględnia się dodatkowe komentarze dla przyszłych uczestników gry. Takie działania nie byłyby możliwe jedynie na podstawie suchej analizy instrukcji gry.

O komentarz do tematu artykułu poprosiłem dr Marcina Żmigrodzkiego, który jako pierwszy w Polsce zdobył certyfikat Program Management Professional  PgMP i posiada certyfikaty Project Management Professional PMP, PRINCE 2 Foundation oraz Six Sigma Black Belt. Współautora serwisu www.octigo.pl. Dyrektora departamentu zarządzania projektami i procesami w banku.

Grzegorz Zimon:

?Czy gry symulacyjne można skutecznie wykorzystywać w podejmowaniu decyzji??

Marcin Żmigrodzki:

?Gry symulacyjne są stosowane w kilku aspektach procesu decyzyjnego:

  1. Dla wsparcia podejmowania decyzji – wojsko stosuje scenariusze bitew, sztaby kryzysowe analizuje wpływ wirtualnych katastrof i sposoby reakcji na nie. Nawet banki zostały poddane ostatnio symulacji tzw. Stress-testom. Nie miała ona charakteru gry, jednak trudno wykluczyć wprowadzenie zasad i rozegranie przez kluczowych graczy na rynku kryzysu finansowego zanim on nastąpi.
  1. Dla nauki jak podejmować lepsze decyzje – w naszej firmie szeroko stosujemy formułę gier symulacyjnych jako szkoleń. Uczestnicy przez branie udziału w symulacji i odczuwanie skutków swoich decyzji uczą się pod okiem trenera, jak powinni wzorcowo zachować się w danej sytuacji.
  1. Dla identyfikacji problemów występujących w procesie decyzyjnym – obserwacja uczestników szkolenia będącego grą symulacyjną mogą ujawnić się silne konflikty, deficyty kompetencyjne, braki informacyjne, braki motywacji do współpracy, braki wzajemnego zrozumienia itd. Bowiem, co prawda środowisko jest symulowane, ale emocje uczestników są prawdziwe. Dla przełamywania barier komunikacji i współpracy – to również wspiera proces decyzyjny w organizacji, ale w nieco innym kontekście niż opisano to w punkcie pierwszym. Tutaj chodzi o zaradzenie problemom opisanym w punkcie trzecim. Jednym z typowych problemów jest zjawisko silosów funkcjonalnych. Wówczas gra pomaga przestać myśleć w stereotypie „my-oni”, a zacząć współpracować w poprzek granic silosów.?

Comments are closed.